afb. J.A.M. Roelands, 1970
Onder het pand Orthenstraat 33/35, vroeger Het Kalkschip geheten, loopt aan de linkerkant een thans openbare steeg, De Kloostersgang. Het pand stond op een breed perceel, dat deels in bezit was van het voormalige Sint Geertruiklooster. Bij de verkoop van de kloosterterreinen in 1706 blijken pand en toen reeds overbouwde Kloostersgang eigendom te zijn van het klooster. Kort daarna is het huis geheel vernieuwd. De naam van De Kloostersgang geeft letterlijk het doel van het steegje weer; in de 16e eeuw lag het op de grens van het kloosterterrein. Tegenwoordig komt het uit op de Barbaraplaats. In 1449 is hier het Geertruiklooster gesticht. Het klooster maakte deels gebruik van bestaande gebouwen aan de Orthenstraat (de panden tussen de Koksche Poort en De Kloostersgang), maar er zijn ook nieuwe gebouwen opgericht, zoals de kerk. Het kloostercomplex lag net binnen de eerste stadsmuur, vlakbij de Brusselse Poort aan de Orthenstraat, en de waterpoort (bestaande uit twee zware, bakstenen torens) die op het achterterrein van Orthenstraat 41 stond. Op de achtererven van de panden 37 en 39 bevonden zich de keuken en refter van het klooster. Aan weerszijden van De Kloostersgang stonden 15 cameren (eenkamerwoningen), waarvan er twee boven de Binnendieze waren gebouwd. Via een brug kon je aan de overzijde van de Binnendieze nog drie huisjes bereiken; in een ommuurde boomgaard. De Kloostersgang is tegenwoordig als doorgang in de voorgevel opgenomen; het is een laag, donker steegje. Vrij toegankelijk, aan de zijde van de Barbaraplaats echter afsluitbaar met een ijzeren hekwerk. |
De Kloostergang behoorde tot het brede perceel. Aangezien de vermelde maat van 63 voet meer is dan de totale breedte aan de rooilijn van de Orthenstraat moet er ook een deel van de hertogcijns op het achtergelegen terrein gerust hebben. Achter Orthenstraat 37 en 39 bevindt zich de reeds vermelde keuken en eetzaal van het klooster. Dit gebouw dateert uit de 15de eeuw en is waarschijnlijk gelijktijdig gebouwd met de vernieuwing van Orthenstraat 41, waar het als een zijhuis dwars tegenaan gebouwd is. Het bezit oude balklagen met sleutelstukken die overeenkomst vertonen met die in Orthenstraat 41, welke dendrochronologisch op kort na 1460 gedateerd zijn. Het pand was niet onderkelderd. Aan de rechterzijde loopt de Kloostergang onder het pand door. De rechter zijmuur zal op de grens van het kloosterterrein gestaan hebben. Aan weerszijden van de Kloostergang stonden 15 huisjes, waarvan er twee boven de Binnendieze stonden. Blijkens een verkoopakte uit 1706 behoorden deze tot het klooster. Aan de overzijde van de Binnendieze, bereikbaar via een brug, stonden verder nog drie huisjes, twee woningen onder één dak en een 'speelhuis' in een ommuurde boomgaard. Al deze bezittingen behoorden tot het klooster, maar lijken daar niet functioneel deel van te hebben uitgemaakt. | 155 |
5211 SW 1..5 5211 SW 4..8
No 7 Wijk B (komend van de Orthenstraat) | ||||||
Orthenstraat Kloostergang | ||||||
72 | 7 | Broers, Dirk | Arbeider | 44 | Rooms | Den Bosch |
73 | 6 | Erp, Petrus van | Pijpenmaker | 36 | Rooms | Gorcum |
74 | 5 | Beuming, Hendrik | Kleermaker | 59 | Rooms | Kuik |
75 | 6 | Hoonins, Agnes | Waschvrouw | 5G | Rooms | Maastricht |
76 | 2 | Eerp, Catharina van | - | 72 | Rooms | Boxtel |
77 | 3 | Esers, Nicolaas | Karrenlader | 48 | Rooms | Den Bosch |
78 | 8 | Ruyters, Hendrikus | Leydekker | 36 | Rooms | Den Bosch |
79 | 2 | Bock, Elisabeth de | Speldensteekster | 66 | Rooms | Den Bosch |
81 | 5 | Swarts, Gerardus | - | 61 | Rooms | Gouda |
82 | 6 | Jansen, Catharina | - | 57 | Rooms | Reusel |
83 | 5 | Groos, Johannes Petrus | Kleermaker | 37 | Gereformeerd | Bergen op Zoom |
84 | 6 | Dumerniet, Johannes Andries | Pijpenmaker | 27 | Rooms | Den Bosch |
85 | 3 | Bakker, Catharina | Pijpenmaakster | 40 | Gereformeerd | Gouda |
No 8 Wijk B | ||||||
86 | 3 | Agterberg, Christoffel | Arbeider | 34 | Gereformeerd | Utrecht |
87 | 2 | Heide, Maria | Spinster | 66 | Rooms | Den Bosch |
88 | 1 | Wamelen, Cornelis van | Arbeider | 26 | Gereformeerd | Schiedam |
89 | - | - | - | - | - | - |
Orthenstraat |
A. van Drunen, 's-Hertogenbosch van straet tot stroom (Zwolle - Zeist 2006) 155
C.J. Gudde, 's-Hertogenbosch geschiedenis van vesting en forten (1974) 17